Na rynku dostępna jest szeroka gama substancji stosowanych jako zamienniki cukru. Mniej świadomym klientom wystarczy zapewnienie producenta w postacie kolorowej reklamy na opakowaniu, że ich produkt posiada dużo niższą zawartość kalorii niż biały cukier. Czy jednak na pewno? Czy zawsze sięgając po produkt light ograniczamy spożywanie kalorii?
Trzy najpopularniejsze substancje stosowane w produktach spożywczych to: aspartam (E-951), acesulfam K (E-950) oraz sacharyna (E-954) dodawana do żywności najczęściej w postaci sacharynianu sodu. Substancje te znaleźć możemy bardzo często w składzie produktów typu „light”. Są one bowiem wielokrotnie słodsze od sacharozy – aspartam i acesulfam K mają ok. 200-krotnie słodszy smak niż sacharoza, a sacharyna to nawet 300-500 razy większa słodycz. Udowodniono ponadto, że siła słodząca tych substancji spada ze wzrostem ich stężenia w produkcie, dlatego też producenci dodają ich dużo mniej, co czyni te składniki praktycznie bezkalorycznymi. Kontrowersje budzą trwające od wielu lat badania nad rakotwórczym wpływem powyższych substancji na organizm człowieka. Już dziś wiadomo, że stosowane w nadmiarze mogą przyczynić się do zaburzeń metabolizmu, rozregulowania gospodarki tłuszczowej, przybierania na wadze oraz zmiany naturalnej mikroflory jelitowej.
Zdrowszym rozwiązaniem wydaje się ksylitol. Ksylitol to substancja słodząca należąca do polialkoholi. Najczęściej nazywany jest cukrem brzozowym, ponieważ początkowo pozyskiwano go głównie z drewna brzozowego. Występuje naturalnie w roślinach, owocach i warzywach, m.in. w śliwce, truskawkach, kalafiorze, a także w grzybach i uwaga w naszym organizmie. Posiada niski indeks glikemiczny, co oznacza, że w przeciwieństwie do tradycyjnych cukrów, nie powoduje nagłych wyrzutów insuliny do krwi. W Europie występuje pod symbolem E 967, jako substancja dodatkowa do żywności, która jest bezpieczna w stosowaniu zarówno przez dorosłych jak i dzieci.
Ksylitol jest bardzo popularnym słodzikiem wśród osób stosujących dietę ketogeniczną.
Mając do wyboru ksylitol a cukier, warto zdecydować się na cukier brzozowy ze względu na niższą kaloryczność i indeks glikemiczny. Ksylitol nie jest jednak jedynym dostępnym zamiennikiem cukru: do wyboru mamy jeszcze między innymi maltitol, erytrol i stewię.
Maltitol jest organicznym związkiem chemicznym z grupy polioli, składający się z glukozy i sorbitolu. Otrzymywany jest z surowców naturalnych, a stosowany jako substytut sacharozy. Ze względu na kremową konsystencję, może również zastępować tłuszcze. Dlatego też szczególnie wykorzystywany jest przy produkcji słodyczy dietetycznych. Z uwagi na to, że polialkohole należą do substancji pochodzenia naturalnego nie wyznaczono dla nich wskaźnika Acceptable Daily Intake (ADI) czyli dopuszczalnego dziennego spożycia, co oznacza, że spożywanie maltitolu, nawet w stosunkowo dużych ilościach nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia człowieka. Należy jednak zwrócić uwagę na skutki uboczne, które mogą się pojawić po przekroczeniu 20-40 g alkoholi cukrowych. Zarówno w przypadku ksylitolu jak i maltitolu jest to biegunka oraz zwiększona ilość oddawania gazów.
Stewia jest naturalnym, niskokalorycznym i zdrowym zamiennikiem cukru. Wśród wszystkich innych słodzików, których działanie na organizm do tej pory badacze rozpatrują jako kwestią sporą, stewię można nazwać zdrową alternatywą. Zaletą stewii jest jej właściwość terapeutyczna, szczególnie ważna dla cukrzyków, ponieważ z powodzeniem obniża poziom glukozy we krwi oraz wpływa na obniżenie poziomu glukagonu (antagonisty insuliny). Oprócz obniżania poziomu glukozy we krwi, stewia jest równie skuteczna w obniżaniu ciśnienia tętniczego i nie zawiera fenyloalaniny – mogą ją spożywać osoby chorujące na fenyloketonurię. Warto również podkreślić, że stewia jest bezpieczna dla każdego, w tym dla dzieci i osób starszych.
Erytrol zalicza się do naturalnych substancji słodzących. Jest mniej słodki od sacharozy, oddaje ok. 60-70% słodkości odczuwalnej. Erytytol właściwie nie posiada kalorii (0,2 kcal/ 1g), gdyż nie podlega procesom metabolicznym w organizmie. Daje poczucie chłodzenia i pomaga zachować zdrowie jamy ustnej. Spożywany w racjonalnych ilościach nie powoduje dolegliwości trawiennych (nadmiar może powodować przeczyszczenia). Erytrol zapobiega rozwojowi chorób sercowo-naczyniowych, ponieważ posiada zdolność obniżania stresu oksydacyjnego. Erytrol nie podnosi stężenia glukozy we krwi, a jego indeks glikemiczny wynosi 0, dlatego może być spożywany przez diabetyków. Takie korzyści stawiają erytrytol w roli jednego z podstawowych zamienników cukru u osób z cukrzycą i chorobami sercowo-naczyniowymi.
Źródło:
K. Patyk – Ksylitol
A. Dolińska – Czy zamienniki cukru pomogą nam w walce z otyłością?
M. Wilkowska – Maltitol E965
O. Marzoł – Stewia – coś więcej niż słodzik
P. Biaduń – Zdrowe cukry – czy istnieją, gdzie ich szukać?
Napisz komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.