Witamina D – skutki niedoboru

Witamina D ze słońca na plaży Organizm ludzki jest w stanie produkować witaminę D na drodze syntezy skórnej. Badania wykazany, że nawet wysoka ekspozycja na światło słoneczne jest niewystarczająca i może wymagać suplementacji, szczególnie w okresie zimowym. Większość osób dorosłych oraz w szczególności ludzi starszych ma problemy z niedoborem witaminy D.

Pierwszym objawem niedoboru są: przewlekłe zmęczenie, ból kończyn, skurcze mięśni i zwiększona podatność na infekcje.

Choroba Hashimoto

Witamina D może odgrywać również ważną rolę w patogenezie choroby Hashimoto. Wcześniejsze badania wykazały większą częstotliwość występowania niedoborów witaminy D u pacjentów z chorobą Hashimoto w porównaniu z osobami zdrowymi. Prawdopodobnie stopień zaawansowania choroby może wpływać na stężenie 25-hydroksycholekalcyferolu w surowicy. Ponadto zaobserwowano ujemną korelację między stężeniem 25(OH)D w surowicy a poziomem przeciwciał przeciwtarczycowych. Ponadto suplementacja witaminy D wydaje się być skuteczna w obniżaniu poziomu przeciwciał przeciw peroksydazie tarczycowej (TPO) zarówno u pacjentów z niedoborem, jak i przy prawidłowym stężeniu witaminy D.

Konieczne są jednak dalsze badania w celu dokładniejszego określenia wpływu suplementacji witaminy D na chorobę Hashimoto. Witamina D jest czynnikiem odgrywającym istotną rolę w gospodarce wapniowo-fosforanowej. Wpływa na metabolizm kostny, a także ma działanie modulujące i przeciwzapalne.

Zaobserwowano korzystny wpływ witaminy D na choroby związane z nadmierną aktywacją limfocytów Th1, takie jak stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów, niespecyficzne zapalenie jelit, cukrzyca typu 1 czy łuszczyca.

Choroby alergiczne

Opinie badaczy na temat niedoboru witaminy D w chorobach alergicznych nadal budzą kontrowersje, jednak ze względu na szeroki zakres działania witaminy D, pogląd ten wydaje się uproszczony. W dotychczasowych badaniach zaobserwowano korzystny wpływ na przebieg chorób alergicznych, chociaż rola witaminy D w ich patogenezie nie została dotychczas wyjaśniona. Na podstawie najnowszych badań i poznanych mechanizmów działania witaminy D na poszczególne elementy układu odpornościowego przedstawiono wpływ witaminy D na przebieg wybranych chorób alergicznych, takich jak astma alergiczna, atopowe zapalenie skóry i alergiczny nieżyt nosa z uwzględnieniem możliwość udziału swoistej immunoterapii alergenowej.

Witamina D i jej aktywne analogi odgrywają istotną rolę w utrzymaniu homeostazy wapniowo-fosforanowej.

Niedobór witaminy D może być konsekwencją niedostatecznej podaży z dietą, upośledzonego wchłaniania jelitowego, niedostatecznej ekspozycji skóry na promieniowanie ultrafioletowe lub niewydolności wątroby i nerek. Konsekwencjami zaburzeń gospodarki mineralnej, a w szczególności niedoboru witaminy D są osteoporoza, nasilenie chorób układu krążenia, upośledzenie układu odpornościowego oraz zwiększona chorobowość i śmiertelność u pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek. Te nieprawidłowości są częste u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek.

Ostatnie badania kliniczne wykazały, że suplementacja witaminy D u pacjentów z jej niedoborem, przyczynia się do zmniejszenia częstości występowania zaburzeń kostnych, incydentów sercowo-naczyniowych.


Badania ostatniej dekady wskazały na znaczenie witaminy D nie tylko w procesach metabolicznych kości, ale także w procesach immunologicznych i przeciwnowotworowych. Powszechny niedobór witaminy D wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi – np. zwiększoną śmiertelnością i zachorowalnością spowodowaną chorobami autoimmunologicznymi i nowotworowymi. Obecnie proponuje się modyfikację zakresu wartości stężenia witaminy D w surowicy oraz rewizję jej zaleceń żywieniowych i farmakologicznych. Ponadto odkrycie receptora witaminy D (VDR) pozwala nam zrozumieć jego wpływ na inne narządy.

Spośród wszystkich funkcji, jakie spełnia witamina D w organizmie ludzkim, najbardziej poznany jest jej wpływ na metabolizm kości i gospodarkę wapniową. Odkrycie receptora VDR pozwoliło na rozwój badań obejmujących jej rolę w innych układach i narządach organizmu. Dziś wiadomo, że witamina D może wpływać nie tylko na układ kostny, ale także ma związek z chorobami przewodu pokarmowego, układu oddechowego i krążenia, z rozwojem niektórych nowotworów oraz występowaniem chorób o podłożu autoimmunologicznym i alergicznym.

Receptor VDR znajduje się nie tylko w komórkach kostnych, ale również w większości komórek poza szkieletowych, w tym między innymi w komórkach kanalików nerkowych, nabłonka jelit, komórkach trzustki, w ścianach naczyń krwionośnych i sercu, a także w mózgu, nadnerczach, mięśniach czy gruczole sutkowym i krokowym. Oprócz tego występuje praktycznie we wszystkich komórkach układu immunologicznego. Tak powszechne występowanie receptora VDR warunkuje plejotropowe działanie witaminy D3.

Dotychczas w piśmiennictwie naukowym wyjaśniono również nowe właściwości witaminy D, wykazując jej działanie profilaktyczne i możliwe zastosowanie we wspomaganiu leczenia wielu schorzeń.

Źródło:
K. Murlikiewicz, A. Zawiasa, M. Nowicki- Witamina D — panaceum w nefrologii i nie tylko.
M. Jamka, M. Ruchał, J. Walkowiak – Witamina D i choroba Hashimoto.
B. Grygiel-Górniak, M. Puszczewicz – Witamina D – nowe spojrzenie w medycynie i reumatologii
K.Okręglicka, K.Wiśniewska – Znaczenie i rola polimorfizmu genu receptora witaminy D
https://www.wspolczesnadietetyka.pl/nutrigenetyka

Napisz komentarz

Twój koszyk
0